Mỹ cảnh báo âm mưu “chia để trị” của Trung Quốc

TT - Chính phủ Mỹ một lần nữa lên tiếng cảnh báo mạnh mẽ về chiến thuật “chia để trị” mà Trung Quốc đang áp dụng với các nước ASEAN để độc chiếm biển Đông.

Tàu thám hiểm đại dương Mỹ USNS Impeccable (phía xa) và tàu cá Trung Quốc trên biển Đông - Ảnh: US Navy

Theo Reuters, ngày 14-8 người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland khẳng định Mỹ mong muốn các nước tranh chấp chủ quyền trên biển Đông cùng đạt được một thỏa thuận đa phương. “Mọi nỗ lực nhằm chia rẽ để xâm chiếm và tạo ra sự cạnh tranh giữa các nước có tranh chấp chủ quyền sẽ không đưa chúng ta đến nơi cần đến” - bà Nuland nhấn mạnh.

Truyền thông Mỹ nhận định dù bà Nuland không nhắc đến Trung Quốc, nhưng đây rõ ràng là lời chỉ trích nhắm vào Bắc Kinh. Bởi trước nay, Trung Quốc luôn khăng khăng đòi đàm phán song phương với từng quốc gia đòi chủ quyền trên biển Đông thay vì tham gia một cơ chế đa phương. Trước đó, giới học giả nhiều nước từng phản đối Bắc Kinh đã cố tình chia rẽ nội bộ ASEAN.

Ai gây căng thẳng?

"Nếu cứ làm càn, cứ tuyên bố vô lối như vậy thì chắc chắn Trung Quốc sẽ trở thành kẻ thù chung của cả thế giới" Bão Phác Tiên Nhân (Trung Quốc)

Báo Huffing Post dẫn lời một số chuyên gia quan hệ quốc tế bình luận đây là tuyên bố chỉ trích mạnh nhất của Mỹ nhắm vào Trung Quốc kể từ khi Washington phản đối việc Bắc Kinh thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa” trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam và đưa quân đồn trú tại đây. Các nhà quan sát cũng cho rằng Mỹ muốn phản bác việc truyền thông Trung Quốc ngày 13-8 cáo buộc “một số nước phương Tây” là tác nhân “gây chia rẽ châu Á” và “cản trở sự đoàn kết của các nước ASEAN”.

Về lời cáo buộc này, giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc, qua trao đổi với Tuổi Trẻ cho rằng Trung Quốc muốn ám chỉ chiến lược “tái cân bằng lực lượng” của Mỹ tại châu Á - Thái Bình Dương, và đó là một lập luận hoàn toàn vô lý. Bởi lẽ, Bắc Kinh đã gây căng thẳng trên biển Đông từ trước khi Washington công bố kế hoạch “tái cân bằng” và Mỹ vẫn luôn kêu gọi các bên kiềm chế trên biển Đông. Theo giáo sư Thayer, chính Trung Quốc đã viện cớ Mỹ can thiệp để leo thang căng thẳng.

Bộ Ngoại giao Mỹ còn kêu gọi ASEAN và Trung Quốc nhanh chóng hợp tác để thiết lập một bộ Quy tắc ứng xử của các bên trên biển Đông (COC) và tất cả cùng cam kết tuân thủ nghiêm ngặt bộ quy tắc ứng xử này. “Lý tưởng là ASEAN và Trung Quốc hoàn thành COC trong năm nay” - bà Nuland nhấn mạnh. Bà Nuland cho rằng điều đáng lo ngại là tình trạng căng thẳng đang gia tăng, do đó Mỹ muốn một thỏa thuận “đáp ứng nhu cầu của tất cả các bên”.

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon, như báo Korea Herald cho biết, mới đây cũng kêu gọi các bên đòi chủ quyền trên biển Đông và biển Hoa Đông giải quyết tranh chấp bằng đối thoại.

Kẻ thù chung của thế giới

Trên blog của mình ở mạng Sina.com.cn ngày 13-8, học giả Lý Lệnh Hoa, cựu thành viên Trung tâm Tin tức hải dương Trung Quốc, đã đăng tải bài viết của tác giả Bão Phác Tiên Nhân được viết hồi tháng 5-2012. Trong bài viết này, tác giả cảnh báo Trung Quốc sẽ trở thành kẻ thù chung của cả thế giới, bởi việc Trung Quốc biến biển Đông thành “nội hải” của mình là điều cộng đồng quốc tế không thể chấp nhận.

“Về nguyên tắc, tàu thuyền nước ngoài sẽ không được tự do qua lại vùng biển này, nếu muốn phải xin phép Trung Quốc. Nhưng các nước xung quanh liệu có chịu đứng yên hay không? Các cường quốc biển và vận tải biển như Mỹ, Nhật sẽ đồng loạt phản đối. Liệu các nước này có để yên cho Trung Quốc tuyên bố như vậy hay không? Nam Hải (cách Trung Quốc gọi biển Đông) vốn là tuyến hàng hải quốc tế trọng yếu, có hàng ngàn tàu bè qua lại mỗi ngày”.

“Nếu cứ làm càn, cứ tuyên bố vô lối như vậy thì chắc chắn Trung Quốc sẽ trở thành kẻ thù chung của cả thế giới” - tác giả Bão Phác Tiên Nhân kết luận.

SƠN HÀ - MỸ LOAN

TNS Mỹ Jim Webb: "Trung Quốc ngày càng hung hăng"

TTO - Trung Quốc đang ngày càng trở nên hung hăng, theo thượng nghị sĩ Mỹ Jim Webb tranh luận ở thượng viện về vấn đề biển Đông ngày 26-7. Ông cho rằng việc thành lập "thành phố Tam Sa" có thể vi phạm luật pháp quốc tế.

>> Thượng nghị sĩ John McCain: "Trung Quốc không xứng một cường quốc có trách nhiệm"
>> Mitt Romney muốn "bắt Trung Quốc ngồi yên vào chỗ"

Thượng nghị sĩ Mỹ Jim Webb - Ảnh: marinecorptimes.com

Phát biểu trong một phiên tranh luận ở thượng viện ngày 26-7, ông Webb - chủ tịch tiểu ủy ban quan hệ đối ngoại với Đông Á và Thái Bình Dương của Thượng nghị viện Mỹ - nói việc thành lập "thành phố Tam Sa" và các hành động khác của Trung Quốc gần đây trên biển Đông là đơn phương và có thể vi phạm luật pháp quốc tế.

Theo Hãng tin UPI, ông Webb yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ phải làm rõ lập trường với Trung Quốc và báo cáo lại cho Quốc hội, theo thông báo trên trang web chính thức của ông.

“Với sự gia tăng các hành động liên quan tới quân sự, Trung Quốc ngày càng trở nên hung hăng”, ông Webb nói, nhắc lại việc chính quyền Bắc Kinh tháng trước đã thông qua việc thành lập cái họ gọi là "vùng đô thị cấp huyện Tam Sa".

“Việc thành lập chính quyền này nói thẳng là đơn phương và không có cơ sở ở một khu vực mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền. Thành phố này được họ tạo ra để cai quản khoảng 200 hòn đảo, bờ cát và đảo san hô ở một diện tích biển 2 triệu km² - ông Webb nói - Họ đã chiếm đóng các đảo này, hiện đang có tranh chấp chủ quyền và họ đã tuyên bố một khu vực hành chính chiếm toàn bộ biển Đông”.

Ông Webb cho rằng Trung Quốc đang tìm cách tiếp cận song phương vì họ có thể “bắt nạt bất cứ quốc gia nào trong vùng”.

Những đồng nghiệp của ông Webb, nghị sĩ John Kerry cùng nghị sĩ Cộng hòa Richard Lugar, John McCain và James Inhofe đã đồng đứng tên một nghị quyết hối thúc Trung Quốc và ASEAN hoàn tất bộ quy tắc ứng xử để giải quyết tranh chấp trên biển Đông và các vấn đề trên biển khác trước khi căng thẳng gia tăng thêm, theo tạp chí Foreign Policy.

Bài báo cũng nói nghị quyết này xác nhận lại cam kết của Mỹ hỗ trợ các nước ASEAN tiếp tục mạnh mẽ, cam kết thắt chặt hơn quan hệ đối tác Mỹ - ASEAN.

HẢI MINH